چاله شرقی؛ پیوند آسمان و زمین در دل کویر

کویر مرکزی یا چاله شرقی با باتلاق ها رمل و شن‌های فراوان جایی است که آسمان و زمین به هم دوخته می‌شود.

مکانی که شاید پوشش گیاهی چندانی ندارد اما زیبایی‌اش منحصر به‌فرد است.

برای سفر به کویر مرکزی ایران راه‌های زیادی وجود ندارد.

یکی از راه‌ها طی مسیر از سمت شاهرود و ادامه دادن بیش از ۷۰ کیلومتر تا کویر چاه جام است.

سپس جاده مسیر خالی و صرفاً تردد با خودروهای دو دیفرانسیل سمت روستای دور افتاده کم سکنه است که تنها کمتر از ۵ خانوار دارد.

در ادامه طی مسیر بالغ بر ۲۵۰ کیلومتر در جاده‌ای ناهموار و سرانجام وارد شدن به کویر مرکزی ایران است.

دشت کویر مرکزی ایران با مساحتی به طول تقریبی ۸۰۰ کیلومتر وعرض ۳۲۰ کیلومتر در جنوب رشته کوه البرز در مرکز شمالی ایران قرار دارد.

کویر مرکزی از شمال به دامنه‌های البرز مرکزی وشرقی و از غرب به جاده ارتباطی دامغان به جندق و کویر ریگ جن،

از شرق به کوه‌های پیر حاجات و ازبک کوه و از جنوب به محور ارتباطی خور – طبس محدود می‌شود.

قسمت عمده این کویر را باتلاق‌های وسیع فرا گرفته است.

برای عبور صرفاً از جاده دسترسی اکتشافی به عرض تنها یک خودرو که دو طرف را باتلاق احاطه کرده باید طی مسیر کرد.

با شروع باتلاق، زیبایی‌های کویر چشم هر انسانی را خیره کرده و در جایی که آسمان در پهنه زمین محو می‌شود.

عدم پوشش گیاهی در عمده پهنه این کویر و وجود زمین‌های پست باعث شده که کوچک‌ترین بارش سبب ایجاد باتلاق‌های مهیبی در این کویر شود.

از این رو عبور از این کویر بدون مطالعات لازم و بررسی دقیق ماه‌های بارش به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

در این کویر خاک‌های زرد و همچنین نمک سیاه به وفور دیده می‌شود.

قسمتی از زمین‌های این کویر (چاله شرقی) پوشیده از سوراخ‌هایی به شکل دهانه آتشفشان است.

این قسمت بر اثر تبخیر سریع آب و پوکی جنس خاک به وجود آمده و زیبای های را دوچندان کرده است.

محمد علی عباس نژاد