نبض نفت با هوش مصنوعی

مهدی آقائی_ پژوهشگر حوزه نفت و انرژی، علم داده و هوش مصنوعی

پارت اول | آغاز یک تحول بزرگ اما خاموش

صنعت نفت همیشه با تصمیم‌های بزرگ و پرهزینه شناخته شده است؛ تصمیم‌هایی که گاهی تنها یک اشتباه کوچک در آن‌ها، به میلیون‌ها دلار خسارت ختم می‌شود. سال‌ها این تصمیم‌ها بر دوش تجربه مهندسان و داده‌های محدود استوار بود. اما اکنون، یک تحول بزرگ اما خاموش در جریان است؛ تحولی که با نام هوش مصنوعی شناخته می شود.

هوش مصنوعی همان فناوری‌ای است که امروزه عکس‌های ما را مرتب می‌کند، مسیر حرکت‌مان را پیشنهاد می‌دهد و حتی متن می‌نویسد. حالا همین فناوری وارد یکی از سنتی‌ترین صنایع جهان شده است، نفت و گاز. جایی که هر متر حفاری، هر ساعت توقف و هر تصمیم اشتباه، بهای گرانی دارد.

در دنیای جدید نفت، رایانه ها فقط محاسبه نمی‌کنند؛ یاد می‌گیرند. آن‌ها میلیون‌ها داده حفاری، زمین‌شناسی و تولید را کنار هم می‌گذارند و الگوهایی را پیدا می‌کنند که از چشم انسان پنهان می‌ماند.

نتیجه؟ تصمیم‌های دقیق‌تر، هزینه‌های بسیارکمتر و ایمنی بیشتر.

نکته مهم اینجاست که هوش مصنوعی قرار نیست جای مهندس نفت و نیروی انسانی را بگیرد. برعکس، قرار است او را قدرتمندتر کند؛ مثل یک دستیار همیشه‌ بیدار که نه خسته می‌شود و نه چیزی را فراموش می‌کند.

در این مجموعه دنباله‌دار، بدون فرمول‌های پیچیده و با زبانی ساده، خواهیم دید که چگونه صنعت نفت در حال عبور از یک دوره سنتی به سوی عصر نفت هوشمند است؛ و چرا آینده این صنعت، بیش از هر زمان دیگری به داده و یادگیری ماشین وابسته شده است.