دفتر ناتو در ژاپن باعث بیثباتی بیشتر در منطقه خواهد شد
روزنامه «نیکی آسیا» سوم مه (۱۳ اردیبهشت) گزارش داد که «سازمان پیمان آتلانتیک شمالی» (ناتو) قصد دارد سال آینده یک دفتر در ژاپن تاسیس کند؛ این نشریه هدف ظاهری از این اقدام را ایجاد هماهنگی با شرکای منطقهای کلیدی در سراسر منطقه «هند-اقیانوسیه» از جمله متحدان نزدیک مانند استرالیا، کره جنوبی و نیوزیلند عنوان کرد، موضوعی که قطعا خبری بسیار آشفتهکننده برای صلح و ثبات منطقهای به حساب میآید.
با توجه به تنشهایی که آرام آرام در حال شدت گرفتن هستند و تغییرات پی در پی در دینامیکهای قدرت، تاسیس یک دفتر ارتباطی ناتو در ژاپن قطعا یک نقطه اشتعال بزرگ در مناقشه ژئوپلتیکی جاری برای نفوذ در منطقه آسیا-اقیانوسیه خواهد بود.
«چین گانگ» وزیر خارجه چین طی نخستین کنفرانس خبری خود در ماه مارس گفت که «راهبرد هند-اقیانوسیه» آمریکا در واقع تلاشی برای دور هم جمع کردن بلوکهای اختصاصی و تحریک تقابل با طراحی نسخه آسیا-اقیانوسیهی ناتو است.
ژاپن اخیرا رویکردی کاملا تهاجمی در تلاشهایش برای توسعه حوزه نفوذ خود در منطقه آسیا-اقیانوسیه اتخاذ کرده؛ به ویژه اینکه توکیو به دنبال ارتقاء حضور خود در مناطقی مانند جنوب شرقی آسیا، جنوب آسیا و شرق و جنوب دریای چین است.
ژاپن به منظور دستیابی به این هدف به دنبال یک رویکرد چندوجهی است که شامل تقویت توانمندیهای نظامی آن، همکاری نزدیک با ایالات متحده در «راهبرد هند-اقیانوسیه» آن و کمک گرفتن از شرکای خارجی است.
این اقدامات نشان دهنده دستور کار جاه طلبانه ژاپن است که به دنبال اثبات جایگاه خود به عنوان یک بازیگر مهم در منطقه و شکل دادن به توازن قدرت به صورتی است که به نفع منافع خودش باشد.
با این وجود، تلاشهای ژاپن احتمالا با مخالفت سخت دیگر قدرتهای منطقهای روبر خواهد شد؛ کشورهایی که کاملا از نیات واقعی توکیو نگران هستند. نتیجه این رویکرد احتمالا به دورهای از رقابت و تمهیدات شدید در منطقه آسیا-اقیانوسیه منتج شود چرا که کشورهای مختلفی به دنبال راهی میگردند تا با فشار جاه طلبانه ژاپن برای پیشبرد دستور کار نظامی آن مقابله کنند.
تلاش اخیر ژاپن برای توسعه همکاری نظامی ورای تمرینهای دوجانبه و چندجانبه با کشورهای منتخب عضو ناتو تا کل این ائتلاف که دارای ۳۱ عضو است، یک تهدید قابل توجه بالقوه برای صلح و ثبات منطقهای ایجاد میکند.
بر همین اساس خطرات یک درگیری فزاینده در بازی قدرتهای بزرگ و مناقشات حقوق دریایی که ترسیم کننده چشم انداز ژئوپلتیکی هستند را نباید دست کم گرفت.
بدین لحاظ، تاسیس دفتر ناتو در ژا پن قطعا یک موضوع مورد اختلاف در مناقشه جاری قدرت در منطقه آسیا-اقیانوسیه خواهد بود. این عقیده وجود دارد که تقویت قدرت ناتو ممکن است پای غرب را بیشتر به آسیا باز کند.
ضروری است به خاطر داشته باشیم که ناتو اساس یک اتحاد نظامی غربی است. علی رغم ظاهر دفاعی آن، ناتو از ابتدا به دنبال توسعه نفوذ خود در سطح جهان بوده است. بنا بر این ناتو از سوی واشنگتن مامور به تمرکز بر توسعه نفوذ خود در آسیا طی روزهای آتی شده است.
تلاشهای جدید برای ادغام ژاپن، کره جنوبی و ژاپن شدت یافته است. به نظر میرسد این کشورها در حال متحد شدن برای مقابله با به اصطلاح چالشهای چین هستند.
به توجه به اینکه شراکت میان ژاپن، کره جنوبی و ناتو تکامل مییابد، رویکرد آن از نامحسوس به محسوس تغییر میکند. این اتحاد جدیدالتاسیس در حال استفاده از «بهانه تازه» دامنههای امنیتی جدید مانند امنیت سایبری، زنجیرههای تامین و زیرساخت است.
بنا بر این به نظر میرسد توکیو به صورت غیرمستقیم در حال پشتیبانی از توسعه ناتو به سوی آسیاست. اما این یک گام بسیار خطرناک خواهد بود که مملو از مشکلات بسیار است. اگر قرار بود آسیا از مدل امنیتی اروپا پیروی کند، باید صرفا بر ایجاد اتحادها به منظور حفظ توازن و امنیت تکیه میکرد.
با این وجود، این رویکدر به فقدان تدابیر امنیتی منسجم منتهی خواهد شد و منطقه را به سوی ناسازگاری و درگیری احتمالی سوق میدهد.
تاریخ نشان داده که توازن قدرت در اروپا نهایتا با درگیری از هم پاشیده و حتی به جنگ کشیده شده است. بنا بر این به کارگیری چنین رویکردی در آسیا احتمالا یک تلاش مخاطره آمیز خواهد بود.