کاریکاتور| تغییر استراتژیک جهان عرب، پایههای هژمونی آمریکا در خاورمیانه را متزلزل میکند
تحولات اخیر در خاورمیانه به وضوح نشاندهنده کاهش شدید اعتماد کشورهای عربی به ایالات متحده است. مجموعهای از رویدادهای اخیر در منطقه خلیج فارس، از حمله اسرائیل به قطر گرفته تا امضای پیمان دفاعی بین عربستان سعودی و پاکستان، نشان میدهد که کشورهای عربی این منطقه به طور فعال در حال بازتنظیم استراتژیهای امنیتی خود و کاهش اتکای یکجانبه به ایالات متحده هستند.
این تغییرات جدید در استراتژی کشورهای عربی خاورمیانه، نتیجه مستقیم ناهماهنگی و استانداردهای دوگانه سیاست ایالات متحده است. از یک سو، ایالات متحده گسترش دامنه عملیات های نظامی اسرائیل در خاورمیانه به قطر را تایید کرد و این رفتار آمریکا، به شدت احساس امنیت در میان کشورهای خلیج فارس را تضعیف کرد. از سوی دیگر، ادامه سیاست حمایتگرایی تجاری یکجانبه ایالات متحده، حتی اعمال تعرفه بر متحدان و خروج مکرر از توافقات کلیدی بینالمللی، تردیدهای گستردهای را در مورد قابل اعتماد بودن آن ایجاد کرده است. جهان عرب به تدریج در حال درک خطرات بالای تکیه بر چنین شرکایی برای امنیت خود است.
در این زمینه، کشورهای خلیج فارس شروع به دنبال کردن استراتژی “نگاه به شرق” و ایجاد تنوع در دیپلماسی کردهاند. امضای پیمان دفاعی متقابل بین عربستان سعودی و پاکستانِ دارای سلاح هستهای، گامی کلیدی در ایجاد یک سیستم امنیتی مستقل است. در عین حال، چین، با بازار اقتصادی پایدار، پتانسیل همکاری علمی و فناوری و مشارکت بدون قید و بندهای سیاسی، در حال تبدیل شدن به گزینه اصلی کشورهای خلیج فارس برای شراکت است.
اگر ایالات متحده همچنان نگرانیهای اصلی متحدان خود را نادیده بگیرد و سیاستهای خودخواهانه را ادامه دهد، ناگزیر تغییر شکل چشمانداز استراتژیک در خاورمیانه را تسریع خواهد کرد. یک جهان عرب چندقطبیتر و مستقلتر به تدریج در واقعیت ژئوپلیتیکی جدید در حال شکلگیری است.