مدار سیاهچاله کهکشان، حبابی داغ به خود دید

ستاره شناسان یک “نقطه داغ” درخشانِ در حال چرخش در اطراف سیاهچاله عظیم قلب کهکشان راه شیری ما یعنی کمان ای*(Sagittarius A*) مشاهده کرده‌اند.

محققانی که این کشف را انجام داده‌اند تصور می‌کنند که این “نقطه داغ” می‌تواند حبابی از گاز داغ باشد که به دور سیاهچاله کمان‌ای* با ۳۰ درصد سرعت نور می‌چرخد. این کشف می‌تواند به اخترشناسان و اخترفیزیکدانان کمک کند تا محیط خشن مرکز کهکشان راه‌شیری و به ویژه اطراف کمان‌ای* را درک کنند.

ماسیک ویلگوس(Maciek Wielgus)، اخترفیزیکدان موسسه ماکس پلانک آلمان، می‌گوید: ما فکر می‌کنیم که به حباب داغی از گاز نگاه می‌کنیم که به دور کمان‌ای* در مداری شبیه به مدار سیاره عطارد می‌چرخد، با این تفاوت که در عرض حدود ۷۰ دقیقه یک دور کامل می‌زند. این کار به سرعت شگفت‌انگیزی در حدود ۳۰٪ از سرعت نور نیاز دارد!

ویلگوس گروهی را رهبری کرد که داده‌های رصدی را با استفاده از تلسکوپ آرایه میلی‌متری/زیر میلی‌متری آتاکاما(ALMA)، متشکل از ۶۶ آنتن رادیویی پراکنده در سراسر صحرای آتاکاما در شمال شیلی، به عنوان بخشی از کار تلسکوپ افق رویداد(EHT) برای تصویربرداری از سیاه‌چاله‌ها جمع‌آوری می‌کنند.

تلسکوپ آلما همراه با تلسکوپ‌های دیگر در تلسکوپ افق رویداد، رصد سیاهچاله‌های پرجرم را در سال ۲۰۱۷ آغاز کرد. این فعالیت‌ها به ثبت اولین تصویر از یک سیاهچاله در سال ۲۰۱۹ منتهی شد. ابرسیاهچاله‌ای در قلب کهکشان مسیه ۸۷(M۸۷) که در فاصله ۶۰ میلیون سال نوری از ما قرار دارد. اوایل سال جاری، همین همکاری‌ها از اولین تصویر از کمان‌ای* پرده برداشت.

آلما در آن زمان داده‌های اضافی دیگری را نیز به طور همزمان با انجام مشاهدات کمان‌ای* ثبت کرد. ویلگوس و گروهش در درون آن داده‌ها سرنخ‌هایی از ماهیت کمان‌ای* و محیط اطراف آن یافتند.

این کشف از آن جهت به دست آمده که تلسکوپ آلما برخی از داده‌های خود را پس از انفجار یا شعله‌ور شدن پرتوهای ایکس از قلب کهکشان راه شیری، جمع آوری کرده است. دانشمندان پیش از این شراره‌های این چنینی را به فعل و انفعالات مغناطیسی در حباب‌های گازی داغ که با سرعت‌ زیاد در اطراف کمان‌ای* می‌چرخند، نسبت داده بودند.

محققان می‌گویند که نقاط داغ شناسایی‌شده در طول موج‌های فروسرخ می‌تواند در نتیجه حباب‌های گازی تشکیل شده باشد که هنگام سرد شدن تنها در طول موج‌های بلندتر نور قابل مشاهده هستند.

اخترشناسان و اخترفیزیکدانان با استفاده از آلما می‌توانند تابش امواج رادیویی قطبی شده از کمان‌ای* را مطالعه کنند و از آن برای بررسی میدان مغناطیسی احاطه کننده ابرسیاهچاله استفاده کنند. دانشمندان امیدوارند که بررسی‌های جدید با محدود کردن بهتر شکل میدان مغناطیسی و جزئیات محیط اطراف کمان‌ای* به این تحقیق کمک کند.

علاوه بر این، نتایج به دست آمده به تأیید تحقیقات قبلی انجام شده بر اساس داده‌های ابزار GRAVITY در تلسکوپ بسیار بزرگ(VLT) در شیلی کمک می‌کند.

محققان اکنون امیدوارند که این تلسکوپ‌ها بتوانند این نقاط داغ را در طول موج‌های متعدد دنبال کنند تا شاید نقطه عطفی در درک فیزیک شراره‌های مرکز کهکشان‌ راه‌شیری باشد.

ویلگوس در پایان گفت: امیدوارم روزی به راحتی بگوییم “می‌دانیم” در کمان‌ای* چه می‌گذرد.