نتایج ملموس همکاری اقتصادی و تجاری چین و آسیای مرکزی
وزارت بازرگانی چین در بیانیه‌ای مطبوعاتی اعلام کرد همکاری اقتصادی و تجاری چین با پنج کشور آسیای مرکزی از زمان برقراری روابط دیپلماتیک که به بیش از ۳۰ سال قبل باز می‌گردد، نتایج ملموسی به همراه داشته است.
تجارت چین با پنج کشور قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان از ۰٫۴۶ میلیارد دلار در سال ۱۹۹۲ به ۷۰٫۰۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ افزایش یافته است. لازم به ذکر است چین در سال ۱۹۹۲ روابط دیپلماتیک با این پنج کشور آسیای مرکزی برقرار کرد.
بر اساس اعلام وزارت بازرگانی، چین بزرگترین شریک تجاری قرقیزستان، ترکمنستان و ازبکستان است و دومین شریک تجاری قزاقستان و همچنین سومین شریک تجاری تاجیکستان قلمداد می‌شود.
حجم تجاری دوجانبه نسبت به یک سال گذشته شاهد یک رشد ۴۰ درصدی بوده است. این روند یک شتاب توسعه قدرتمند را حفظ کرده و طی سه ماه ابتدایی امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته یک توسعه ۲۲ درصدی را به ثبت رسانده است.
ساختار تجاری میان چین و کشورهای آسیای مرکزی طی سال‌های گذشته بهبود یافته است. سال گذشته چین اقدام به واردات محصولات کشاورزی، انرژی و معدنی از این پنج کشور کرد که در مقایسه با سال قبل آن جهش ۵۰ درصدی داشت. در عین حال صادرات محصولات مکانیکی و الکترونیکی به این کشورها نیز ۴۲ درصد رشد را نشان داد.
همکاری سرمایه گذاری نیز به تمام طرف‌ها سود رسانده است. سهم سرمایه گذاری مستقیم چین در پنج کشور آسیای مرکزی تا پایان ماه مارس امسال به بیش از ۱۵ میلیارد دلار رسید. همچنین حجم انباشتیِ پروژه‌های تکمیل‌شده به ۶۳٫۹ میلیارد دلار رسید.
چندین پروژه همکاری در زمینه‌های زیرساخت، اکتشاف نفت و گاز، تولید، پزشکی و سلامت، آموزش، فناوری و اقتصاد دیجیتال آغاز شده است.
چین و تمام پنج کشور آسیای مرکزی اسناد همکاری در حوزه ساخت مشترک «ابتکار کمربند و جاده» به امضاء رسانده‌اند. همچنین چند پروژه قابل توجه مانند «مرکز بین‌المللی همکاری مرزی هورگاس» و خط لوله گاز «چین-آسیای مرکزی» وجود دارد.
مرکز بین‌المللی همکاری مرزی هورگاس نخستین منطقه آزاد تجاری بین‌المللی فرامرزی در جهان و نخستین منطقه اقتصادی ویژه چین است که در داخل خاک چین قرار دارد اما مقررات گمرکی این کشور شامل آن نمی‌شود.
خط لوله گاز چین-آسیای مرکزی نخستین خط لوله گاز فرا ملی چین است که از ترکمنستان، ازبکستان و قزاقستان عبور می‌کند. این خط لوله از زمان راه اندازی آن در سال ۲۰۰۹ تا پایان ۲۰۲۲ جمعا ۴۲۳٫۳ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی به چین انتقال داده است.
این خط لوله به شکل موثری توسعه اجتماعی و اقتصادی کشورهای در مسیر آن را ارتقاء بخشیده و نقشی مهم در تنوع واردات انرژی چین و بهبود ساختار مصرف داخلی انرژی ایفاء کرده است.
مرکز تجمیعیِ خط آهن اکسپرس چین-اروپا در شهر «شی‌آن» ۱۷ مسیر اصلی از این شهر به کشورهای آسیای مرکزی دارد که همین آن را به معبری طلایی برای لجستیک‌های دو طرفه در چین و آسیای مرکزی تبدیل کرده است.
