انقلاب در پیشگیری از نابینایی با «هوش مصنوعی »
پروژه‌ای ملی به سرپرستی دکتر حسین پارسایی در شیراز آغاز شده که با تکیه بر هوش مصنوعی بومی، امکان غربالگری سریع و کم‌هزینه بیماری‌های چشمی را فراهم کرده است؛ طرحی نوآورانه که با هدف پیشگیری از نابینایی اجرا می‌شود و در خاورمیانه بی‌نظیر است.
به گزارش مسیحااقتداریان، دکترحسین پارسایی، دانشیار مهندسی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز و رئیس هیئت مدیره شرکت« فناوری هوشمند نوین سلامت پارس» از اجرای پروژه‌ای گسترده خبر داد که با بهره‌گیری از هوش مصنوعی بومی، به میدان مبارزه با نابینایی و کم‌بینایی آمده است. این طرح که با همکاری تیمی از مهندسان و برجسته‌ترین اساتید چشم‌پزشکی کشور در حال اجراست، غربالگری سریع، دقیق و کم‌هزینه بیماری‌های چشمی را حتی در دورافتاده‌ترین مناطق ممکن ساخته و با تغییر پارادایم از «درمان» به «پیشگیری»، نویدبخش حفظ سلامت بینایی هزاران نفر است.
در حرکتی نوآورانه برای حفظ سلامت بینایی هموطنان، پروژه‌ای ملی با محوریت فناوری هوش مصنوعی و با هدف اصلی «پیشگیری از نابینایی» در کشور در حال اجراست.
دکتر حسین پارسایی، مسؤول این پروژه و رئیس هیئت مدیره شرکت فناوری هوشمند نمونه سلامت پارس، در تشریح جزئیات این طرح اظهار داشت: «بر اساس آمارهای معتبر جهانی، حدود ۹۰ درصد از موارد نابینایی و کم‌بینایی، در صورت تشخیص و مداخله به‌موقع، کاملاً قابل پیشگیری هستند. مشکل اصلی اینجاست که روش های سنتی به دلیل کمبود شدید پزشک متخصص و امکانات، به‌ویژه در مناطق محروم و مرزی، کارایی لازم را ندارند و اغلب افراد زمانی به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند که بیماری به stages(مرحله) پیشرفته رسیده و کار از کار گذشته است. ما با این پروژه قصد داریم این روند را معکوس کنیم.»
تشکیل تیم فنی و تخصصی نخبه
دکتر پارسایی درباره ساختار اجرایی پروژه توضیح داد:«این مأموریت از حدود دو سال پیش با تشکیل تیمی متشکل از ۶ تا ۷ مهندس مجرب در حوزه‌های مختلف فناوری و همچنین همکاری ۴ تا ۵ تن از برجسته‌ترین اساتید چشم‌پزشکی از سراسر ایران کلید خورد. این همکاری بین‌رشته‌ای، کلید اصلی موفقیت پروژه بوده است.»
تمرکز بر چهار بیماری مهم چشمی
وی افزود:«در فاز اول، تمرکز اصلی ما بر روی دو بیماری گلوکوم یا آب‌سیاه و رتینوپاتی دیابتی (DR) معطوف شد. علاوه بر این، بیماری دژنراسیون وابسته به سن ماکولا (AMD) و همچنین کدری قرنیه نیز در دستور کار تشخیصی سامانه هوش مصنوعی ما قرار گرفته است.»
نتایج درخشان در عرصه عمل: از شیراز تا مناطق محروم
رئیس این پروژه با اشاره به نتایج عملیاتی بسیار مثبت،به نمونه‌ای عینی اشاره کرد: «در خلال برگزاری «هفته گلوکوم» در شیراز، موفق شدیم با استفاده از این سامانه، حدود ۴۰۰ نفر را در یک بازه زمانی کوتاه، غربالگری دقیق کنیم.» وی ادامه داد: «این فعالیت‌ها هم‌اکنون به صورت مستمر با همکاری گروه‌های جهادی در مناطق محروم استان فارس در جریان است. در این مناطق، روزانه بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ نفر مورد معاینه قرار می‌گیرند و نتایج حاصل از تشخیص اولیه توسط هوش مصنوعی، بلافاصله در اختیار تیم‌های تخصصی قرار می‌گیرد تا فرآیند پیگیری و درمان آغاز شود. این مدل، به‌ویژه برای بیماری‌های خاموش و خطرناکی مانند گلوکوم که آسیب آن غیرقابل بازگشت است، نجات‌بخش خواهد بود.»
قابلیت‌های منحصر به فرد در سطح خاورمیانه
دکتر پارسایی با تأکید بر بی‌نظیر بودن این فناوری در سطح خاورمیانه،خاطرنشان کرد: «سامانه ما تنها به تشخیص خلاصه نمی‌شود، بلکه یک پلتفرم کامل «تله‌مدیسن» (پزشکی از راه دور) است. این پلتفرم امکان ارسال تصاویر و گزارش‌های تشخیصی را برای پزشکان متخصص در هر نقطه از ایران و حتی جهان فراهم می‌کند. این قابلیت، علاوه بر تسهیل در دریافت نظر ثانویه، بستری ایده‌آل برای توسعه «گردشگری سلامت» فراهم می‌آورد و نیاز به سفرهای مکرر بیماران و حتی پزشکان به مناطق دورافتاده را به حداقل می‌رساند.»
پیاده‌سازی در فضاهای عمومی؛ مدلی برای آگاهی‌بخشی همگانی
وی به یک نمونه نوآورانه برای اشاعه این فناوری در سطح جامعه اشاره کرد و گفت:«مکان‌هایی مانند «ایران مال» پتانسیل بالایی برای نصب این تجهیزات دارند. تصور کنید شهروندان در حین خرید و در یک محیط عمومی، بتوانند تنها در مدت زمان کوتاهی، یک معاینه چشم رایگان انجام دهند و از نتیجه اولیه آن با خبر شوند. این اقدام، نه تنها سطح آگاهی عمومی را ارتقا می‌دهد، بلکه مدلی مؤثر برای غربالگری در مقیاس بزرگ است.»
گسترش ملی و اعلام آمادگی برای همکاری
دکتر پارسایی در پایان با اشاره به برنامه‌های آینده،از عزم تیمش برای گسترش این پروژه در سراسر کشور خبر داد و گفت: «در حال حاضر این فناوری در چندین شهر و استان در حال آزمایش نهایی است و با همکاری ارزشمند بنیاد علوی، برنامه‌ریزی برای پیاده‌سازی ملی آن در دستور کار قرار دارد.» وی با ابراز آمادگی کامل برای همکاری با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دیگر نهادهای مرتبط، تأکید کرد: «این فناوری بومی، آماده است تا در خدمت سلامت بینایی مردم ایران قرار گیرد و ما از هرگونه همکاری در این مسیراستقبال می‌کنیم.»
این پروژه ملی، گامی بلند در راستای عدالت در سلامت و تحقق شعار «پیشگیری مقدم بر درمان» است و می‌تواند ایران را به عنوان پیشرو در حوزه فناوری‌های پزشکی در منطقه مطرح کند.
